
بستنی با شیر انسان
در اوت ۲۰۲۵، تعداد محدودی بستنی با طعم الهامگرفته از شیر مادر از طریق همکاری بین Frida، شرکت مشهور در زمینه محصولات نوزاد و پس از زایمان، و OddFellows Ice Cream Co.، یک بستنیفروشی کوچک در بروکلین نیویورک، عرضه شد. این عرضه به سرعت توجه کاربران شبکههای اجتماعی و رسانههای سنتی را جلب کرد.
مهم است بدانید که این بستنی هیچگونه ترکیب مشتقشده از شیر مادر واقعیای نداشت. در عوض، این محصول با الهام از طعم و حس دهانی شیر مادر ساخته شد و شامل کلستروم گاوی لیپوزومی بود، ترکیبی مغذی که هم در شیر انسان و هم شیر گاو یافت میشود. سایر مواد تشکیلدهنده بستنی شامل شیر، خامه، پودر شیر بدون چربی، زرده تخممرغ، شکر، شربت عسل و آبمیوهها بود. رنگ زرد متمایز این بستنی از طریق رنگ غذایی طبیعی ایجاد شد و مقدار کمی پروپیلپارابن به عنوان نگهدارنده اضافه شد.
عرضه این محصول همزمان با ماه آگاهیبخشی از شیردهی انجام شد و به کمپین ابعاد فرهنگی بخشید. تنها در چند روز، هزاران کاربر شبکههای اجتماعی به این محصول واکنش نشان دادند، رسانهها پوشش گستردهای ارائه دادند و بحثهای علمی و صنعتی در مورد امکان تولید محصولات مشابه با استفاده از بیوتکنولوژی آغاز شد.
شیر مادر انسان یکی از پیچیدهترین و کارآمدترین مایعات زیستی در طبیعت است. این ماده سرشار از پروتئینهای عملکردی مانند لاکتوفرین، آلفا-لاکتالبومین و لیزوزیم است که نقش حیاتی در تکامل سیستم ایمنی و رشد نوزاد دارند.
علاوه بر این، بیش از ۲۰۰ نوع الیگوساکارید شیر مادر (HMOs) در شیر انسان وجود دارد که به عنوان پریبیوتیک برای میکروبیوتای روده عمل میکنند و به تقویت مستقیم سیستم ایمنی کمک میکنند. این ویژگیهای بیولوژیکی منحصربهفرد پژوهشگران و صنعت را به تلاش برای بازآفرینی ترکیبات شیر مادر با استفاده از روشهای مدرن بیوتکنولوژی سوق داده است.
در سالهای اخیر، پیشرفتهای چشمگیری در تولید ترکیبات شیر مادر از طریق تولید پروتئینهای نوترکیب و فناوریهای کشت سلولی حاصل شده است. سامانههای تخمیر میکروبی مهندسیشده اکنون قادر به تولید پروتئینهای انسانی با کارکرد ایمنی و تغذیهای هستند، و فناوریهای کشت سلولهای پستانداران امکان بازتولید نسبی پروفایل کامل ترکیبات شیر مادر را فراهم کردهاند.
برای نمونه:
-
🇸🇬 TurtleTree Labs (سنگاپور) در حال توسعه فرآیندهای صنعتی تولید شیر کامل انسان است.
-
🇺🇸 BIOMILQ (آمریکا) بر بازسازی ترکیب تغذیهای شیر مادر در آزمایشگاه تمرکز دارد.
-
🇺🇸 Helaina (آمریکا) در حال تولید پروتئینهای ایمنیساز ویژه برای استفاده در شیر خشک نوزادان است.
این فناوریها محدود به شیر خشک نوزادان نیستند؛ بلکه میتوان از آنها در تولید مکملهای تغذیهای، مواد غذایی عملکردی و حتی داروهای پروتئینی نیز بهره برد. برآوردها نشان میدهند که ارزش بازار جهانی پروتئینهای نوترکیب مشتق از شیر مادر تا سال ۲۰۳۰ میتواند از ۴ میلیارد دلار فراتر رود.
با این حال، تولید مستقیم فرآوردههای حاصل از شیر انسان در بسیاری از کشورها با محدودیتهای بهداشتی، فرهنگی و قانونی مواجه است. نسخههای نوترکیب میتوانند این موانع را برطرف کنند، اما همچنان چالشهایی مانند پذیرش مصرفکننده و رعایت استانداردهای دقیق ایمنی و رگولاتوری وجود دارد.
با وجود نام تحریککنندهاش، بستنی شیر مادر Frida شامل شیر انسان نیست. کلستروم گاوی لیپوزومی به عنوان جزء فعال بیولوژیکی انتخاب شد، زیرا پروفایل مغذی و آنتیبادی غنی آن نزدیک به طعم و حس دهانی شیر مادر است.
ترکیبات کامل بستنی (طبق بیانیه شرکت فریدا):
-
شیر (milk)
-
خامه غلیظ (heavy cream)
-
پودر شیر بدون چربی (skim milk powder)
-
شکر (sugar)
-
دکستروز (dextrose)
-
زرده تخممرغ (egg yolks)
-
شکر معکوس (invert sugar)
-
صمغ گوار (guar gum)
-
طعمدهنده کارامل شور (salted caramel flavoring)
-
شربت عسل (honey syrup)
-
کولستروم گاوی لیپوزومال (liposomal bovine colostrum)
-
رنگ خوراکی زرد (yellow food color)
-
۰٫۱٪ پروپیل پارابن (propylparaben) به عنوان نگهدارنده
-
FD&C Red 40 (نوعی رنگ خوراکی مصنوعی)
طعم این بستنی چنین توصیف شده است: ««شیرین، کمی شور، نرم، با رگههایی از طعم عسل و ذرات کولستروم است و رنگ زرد متمایز کولستروم را دارد»
بازخوردها نشان میدهد که طعم آن احساس نوستالژی و راحتی را القا میکند و بافت کرمی و طعم ملایم کلستروم، تجربهای نوآورانه ایجاد میکند. با این حال، طعم به صورت ذهنی ارزیابی میشود، برخی مصرفکنندگان از نوآوری استقبال کردند، در حالی که دیگران با ایده این محصول احساس راحتی نکردند یا آن را عجیب دانستند.
واکنش عمومی: کنجکاوی و بحث
واکنش عمومی به این بستنی ترکیبی از کنجکاوی، هیجان و بحث اخلاقی بوده است. کاربران شبکههای اجتماعی از نوآوری استقبال کردند، در حالی که برخی دیگر سؤالاتی مطرح کردند:
-
استفاده از کلستروم گاوی در مواد غذایی
-
ملاحظات اخلاقی شبیهسازی طعم شیر مادر
-
تأثیر آن بر درک مصرفکننده از غذا و بیوتکنولوژی
این مباحث، بحثهای گسترده درباره اخلاق غذا، پایداری و نقش آینده بیوتکنولوژی در تغذیه را برانگیخت. کمپین علاوه بر بازاریابی، توانست گفتگوی عمومی درباره نوآوریهای غذایی پیشرفته را تحریک کند.
علم پشت کلستروم و نقش آن
کلستروم اولین شیر تولیدشده توسط پستانداران بلافاصله پس از زایمان است و غنی از:
-
مواد مغذی (پروتئینها، ویتامینها و مواد معدنی)
-
آنتیبادیها (ایمونوگلوبولینها)
-
فاکتورهای رشد
در انسان، کلستروم شامل لاکتوفرین، آلفا-لاکتالبومین و لیزوزیم است که برای تکامل سیستم ایمنی و رشد نوزاد حیاتی هستند.
استفاده از کلستروم گاوی به Frida و OddFellows اجازه داد تا تجربه حسی شیر مادر را بازآفرینی کنند و چالشهای اخلاقی و لجستیکی مرتبط با استفاده از شیر واقعی انسان را دور بزنند. لیپوزومسازی همچنین ثبات و دسترسی زیستی مواد مغذی را تضمین میکند.
بازاریابی و اهمیت فرهنگی
این کمپین با استفاده از یک کامیون تبلیغاتی با برند بستنی شیر مادر، انتشار پستهای گسترده در شبکههای اجتماعی و زمانبندی هوشمندانه همزمان با ماه آگاهیبخشی شیردهی، توانست به سرعت به یک موضوع بحثبرانگیز و محرک گفتگو تبدیل شود.
این اقدام بازاریابی با روایتهای فرهنگی گستردهتر در زمینه مادری، تغذیه و نوآوری همسو بود و توجه عمومی را جلب کرد.
اگرچه برخی آن را صرفاً یک حرکت خلاقانه تبلیغاتی دانستند، اما این کمپین به شکلی غیرمنتظره کنجکاوی جامعه نسبت به شیر مادر و بیوتکنولوژی را برجسته ساخت و زمینهساز گفتگوهای جدید درباره فناوری پروتئینهای نوترکیب و کاربردهای آن در صنعت غذا شد.
نتیجهگیری: نگاهی به آینده
بستنی شیر مادر Frida بیش از یک نوآوری ساده است؛ نماد همگرایی نوآوریهای آشپزی و بیوتکنولوژی است. این محصول، درک سنتی از غذا را به چالش میکشد، گفتگوهای اجتماعی را تحریک میکند و بینشهای ارزشمندی درباره چگونگی تعریف مجدد تغذیه توسط بیوتکنولوژی ارائه میدهد.
با ادامه تحقیقات، ممکن است محصولاتی حاوی ترکیبات واقعی و عملکردی شیر مادر به بخش اصلی بازار غذا تبدیل شوند، و پروتئینهای نوترکیب فاصله بین امکانپذیری اخلاقی و نیاز مصرفکننده را پر کنند. هرچند این مسیر با چالشهای علمی، قانونی و فرهنگی همراه است، اما این بستنی پتانسیل بیوتکنولوژی در تبدیل ایدههای جسورانه به واقعیت را به نمایش میگذارد.