عذرا شعبانی ۱۴۰۴/۰۸/۲۷ 0نظر

علم در آمریکا با بحران وجودی مواجه است

علم در آمریکا با بحران وجودی مواجه است (US Science Faces Existential Crisis)

خلاصه‌

تحقیقات علمی در آمریکا وارد مرحله‌ای بحرانی شده است؛ دولت ترامپ در حالی از لزوم احیای علم و فناوری سخن می‌گوید که همزمان بودجه‌های تحقیقاتی را کاهش داده و ساختارهای تحقیقاتی موجود را تضعیف کرده است. اثرات این سیاست‌ها می‌تواند سال‌ها ادامه داشته باشد و نه تنها آینده صنعت و دانشگاه‌های آمریکا، بلکه تحقیقات پزشکی و بین‌المللی را نیز به مخاطره بیندازد. مقاله‌ی حاضر به بررسی ابعاد اقتصادی، علمی و جهانی این بحران می‌پردازد و نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در پژوهش‌های بنیادی، نه تنها پیشرفت علمی، بلکه منافع اقتصادی قابل توجهی به همراه دارد.

دولت ترامپ خواستار احیای صنعت علم و فناوری در آمریکا و تسریع تحقیقات شده است. اما رئیس‌جمهور دونالد ترامپ در دو ماه گذشته، همان سازوکار تحقیقاتی‌ای را که برای این منظور ایجاد شده بود، از بین برده است. این پایان «مرز بی‌پایان» است؛ دیدگاهی که پس از جنگ جهانی دوم توسط تکنوکرات وانووار بوش مطرح شد و بر این اساس، تحقیقات بنیادی نیروی محرکه پیشرفت به شمار می‌آید. این فلسفه طی ۸۰ سال گذشته پابرجا بوده و آمریکا را به یک پیشرو در علوم تبدیل کرده است. اکنون، این دیدگاه فروپاشیده است.

هزاران شغل در آژانس‌های فدرال لغو شده و بودجه‌های تحقیقاتی به ارزش میلیاردها دلار معلق یا لغو شده‌اند. ایده‌ی «مرز بی‌پایان» باعث تأسیس بنیاد ملی علوم آمریکا (National Science Foundation) در سال ۱۹۵۰ شد و به افزایش بودجه سایر نهادها، مانند مؤسسه ملی سلامت (National Institutes of Health, NIH) انجامید. تا سال ۱۹۶۱، بودجه علم و فناوری به ۵۸ میلیارد دلار رسید، حتی قبل از شروع مأموریت‌های پرهزینه و بلندپروازانه ماه، و این روند به طور متوسط ادامه یافت تا به نقطه اوج ۱۷۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۹ رسید. با اندکی کاهش، این رقم در سال ۲۰۲۴ همچنان حدود ۱۵۸ میلیارد دلار باقی ماند، طبق آمار مرکز ملی آمار علوم و مهندسی آمریکا.

و این سرمایه‌گذاری‌ها نتیجه دادند. آمریکا روی ماه فرود آمد، ماهواره‌های هواشناسی و GPS را راه‌اندازی کرد، اینترنت مدرن را ایجاد کرد و در تکمیل پروژه ژنوم انسانی (Human Genome Project) پیشتاز بود. بازده اقتصادی چنین سرمایه‌گذاری عظیمی دشوار است که به‌طور کامل محاسبه شود، اما قابل توجه است. گزارشی در سال ۲۰۲۴ از سازمان غیرانتفاعی United for Medical Research نشان داد که هر ۱ دلار سرمایه‌گذاری از سوی NIH، ۲.۵۶ دلار فعالیت اقتصادی ایجاد کرده است. این سازمان همچنین اعلام می‌کند که هر ۱ دلار سرمایه‌گذاری عمومی در تحقیقات بنیادی، ۸ دلار سرمایه‌گذاری خصوصی اضافی در پژوهش و توسعه (R&D) تحریک می‌کند.

کارول گریدر (Carol Greider) از دانشگاه کالیفرنیا، سانتا کروز می‌گوید: با وجود نوسانات بودجه تحقیقاتی فدرال در طول سال‌ها، هیچ مقایسه‌ای با وضعیت فعلی وجود ندارد. کشف آنزیم تلومراز (telomerase) توسط گریدر در سال ۱۹۸۴ که نقش مهمی در فرآیندهای پیری و سرطان دارد، منجر به دریافت جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۲۰۰۹ شد. او که تحقیقاتش به طور مستمر توسط NIH حمایت می‌شد، می‌گوید وضعیت کنونی یک بحران وجودی برای همکاران و دانشجویانش است. آینده صنعت آمریکا—مانند شرکت‌های فناوری، بیوتکنولوژی و داروسازی—نیز به دانشجویان تربیت شده در دانشگاه‌های تحقیقاتی وابسته است، او تأکید می‌کند.

گریدر اضافه می‌کند که چندین دانشگاه در پاسخ به عدم اطمینان بودجه، پذیرش متقاضیان دکتری را لغو کرده و کارکنان خود را اخراج کرده‌اند. محدودیت در هزینه‌های تحقیقاتی همچنین پیامدهای جهانی داشته است. به عنوان مثال، دانشگاه جانز هاپکینز (Johns Hopkins University) در مریلند، ۸۰۰ میلیون دلار از کمک‌های آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا (USAID) را از دست داده است؛ این موضوع باعث توقف تحقیقات پیشگیری و درمان سل، مالاریا و ایدز و همچنین حذف بیش از ۲۲۰۰ شغل در ۴۴ کشور شد.

علم در آمریکا با بحران وجودی مواجه است