اسید سولفوریک قطران شیمی یکی از محصولات مهم و استراتژیک صنایع شیمیایی ایران است که توسط شرکت قطران شیمی با بالاترین استانداردهای کیفی تولید و عرضه میشود. این اسید، با فرمول شیمیایی H₂SO₄، از قویترین اسیدهای معدنی شناختهشده در جهان به شمار میآید و در صدها فرایند صنعتی، تولیدی و آزمایشگاهی نقش حیاتی دارد.
این محصول به دلیل خلوص بالا (۹۸٪)، پایداری شیمیایی مناسب و قدرت اسیدی بسیار زیاد، در صنایعی مانند تولید کود، پالایش نفت، صنایع فلزی، داروسازی، باتریسازی و بسیاری از حوزههای دیگر استفاده میشود.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی اسید سولفوریک قطران شیمی
-
نام شیمیایی: اسید سولفوریک
-
فرمول مولکولی: H₂SO₄
-
جرم مولی: حدود 98.08 گرم بر مول
-
خلوص محصول: حدود ۹۸ درصد
-
حالت فیزیکی: مایع شفاف و بیرنگ تا زرد کمرنگ
-
چگالی: حدود 1.84 گرم بر سانتیمتر مکعب
-
نقطه جوش: حدود ۳۳۸ درجه سانتیگراد
-
انحلالپذیری: کاملاً محلول در آب (فرآیند محلولسازی گرمازا است)
-
بوی خاص: تقریباً بدون بو یا با بوی تند خفیف
-
pH: نزدیک به صفر، نشاندهندهی خاصیت اسیدی بسیار قوی
این ویژگیها باعث میشود اسید سولفوریک قطران شیمی یکی از پرکاربردترین و مطمئنترین انواع اسید سولفوریک در بازار ایران باشد.
روش تولید اسید سولفوریک قطران شیمی
تولید اسید سولفوریک معمولاً با استفاده از فرایند صنعتی معروف به فرآیند تماسی (Contact Process) انجام میشود. مراحل اصلی این فرآیند به شرح زیر است:
-
تولید دیاکسید گوگرد (SO₂):
ابتدا گوگرد یا ترکیبات سولفیدی مانند پیریت در حضور اکسیژن سوزانده میشوند تا گاز SO₂ تولید شود. -
تبدیل گاز SO₂ به SO₃:
در حضور کاتالیزور و در دمای بالا، گاز SO₂ به SO₃ (تریاکسید گوگرد) اکسید میشود. -
جذب گاز SO₃:
گاز SO₃ در اسید سولفوریک رقیق یا آب جذب میشود و اسید سولفوریک غلیظ تولید میگردد. -
تغلیظ و کنترل کیفیت:
در مرحله نهایی، اسید به کمک برج تغلیظ به خلوص ۹۸٪ رسانده شده و پس از کنترل دقیق کیفیت، بستهبندی میشود.
شرکت قطران شیمی در تولید این محصول از مواد اولیه باکیفیت و سیستمهای ایمنی و فیلتراسیون دقیق استفاده میکند تا اسید تولیدی کاملاً مطابق با استانداردهای ملی و بینالمللی باشد.
کاربردهای اسید سولفوریک قطران شیمی
اسید سولفوریک بهدلیل قدرت واکنشدهی بالا، یکی از پرمصرفترین مواد شیمیایی در جهان است. تقریباً هیچ صنعتی نیست که به نوعی از این اسید استفاده نکند. در ادامه به مهمترین کاربردهای آن اشاره میکنیم:
۱. صنعت کود و کشاورزی
بیش از نیمی از اسید سولفوریک تولیدی جهان برای تولید کودهای شیمیایی مصرف میشود. این اسید در تهیه کودهای فسفاته مانند سوپر فسفات ساده و تریپل سوپر فسفات، و همچنین کودهای سولفاته مانند سولفات آمونیوم کاربرد دارد.
۲. صنعت پالایش نفت و پتروشیمی
در پالایشگاهها، اسید سولفوریک قطران شیمی برای حذف ناخالصیها، خنثیسازی بازها، تصفیه فرآوردههای نفتی و در برخی موارد به عنوان کاتالیزور واکنشهای شیمیایی استفاده میشود. این اسید در فرایند آلکیلاسیون نیز نقشی کلیدی دارد.
۳. صنایع فلزی و فولاد
یکی از کاربردهای شناختهشده اسید سولفوریک در صنایع فلزی، اسیدشویی فلزات است. در این فرایند، اسید برای حذف زنگزدگی، اکسیدها و آلودگیهای سطحی از فلزات استفاده میشود تا سطحی تمیز و براق برای عملیات بعدی مانند آبکاری یا رنگآمیزی بهدست آید.
۴. تولید مواد شیمیایی واسطهای
اسید سولفوریک نقش حیاتی در تولید مواد شیمیایی مختلف دارد. از جمله:
-
اسید فسفریک
-
اسید کلریدریک
-
سولفاتهای فلزی (مثل سولفات مس، سولفات آهن و غیره)
-
مواد رنگی، رزینها و مواد شوینده
۵. صنایع باتریسازی
در تولید باتریهای سربی – اسیدی، که در خودروها و سیستمهای پشتیبان انرژی به کار میروند، اسید سولفوریک به عنوان الکترولیت اصلی استفاده میشود.
۶. صنایع نساجی و کاغذ
در صنعت نساجی از این اسید برای تنظیم pH، شستوشو، رنگرزی و سفیدکنندگی الیاف استفاده میشود. همچنین در صنعت کاغذسازی برای فرآیندهای تصفیه و خنثیسازی قلیاییها کاربرد دارد.
۷. صنعت شوینده و پاککننده
اسید سولفوریک در تهیه شویندههای صنعتی و خانگی، جرمگیرها و پاککنندههای قوی مورد استفاده قرار میگیرد. البته در این کاربردها معمولاً از غلظتهای پایینتر استفاده میشود.
۸. صنایع داروسازی
در تولید برخی داروها، رنگها و مواد واسطه دارویی از این اسید به عنوان کاتالیزور و عامل dehydrating استفاده میشود.
۹. صنایع آب و فاضلاب
در تصفیه آب و فاضلاب برای تنظیم اسیدیته و خنثیسازی بازها از اسید سولفوریک استفاده میشود.
۱۰. مصارف آموزشی و آزمایشگاهی
در مدارس، دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی از اسید سولفوریک قطران شیمی برای انجام واکنشهای آزمایشگاهی، تیتراسیونها و تحقیقات علمی استفاده میشود.
مزایای استفاده از اسید سولفوریک قطران شیمی
-
خلوص بالا (۹۸٪) و یکنواختی کیفیت
-
تولید داخلی و دسترسی آسان بدون نیاز به واردات
-
قیمت رقابتی نسبت به برندهای خارجی
-
پایداری و ماندگاری بالا در شرایط نگهداری مناسب
-
تطابق با استانداردهای ملی و صنعتی
-
قابل استفاده در طیف وسیعی از صنایع و آزمایشگاهها
محدودیتها و هشدارها
با وجود کاربردهای گسترده، استفاده از اسید سولفوریک نیاز به دقت بالا دارد، زیرا مادهای بسیار خورنده و خطرناک است. برخی از محدودیتها عبارتند از:
-
خطر سوختگی شدید پوست و چشم در تماس مستقیم
-
تولید حرارت بالا هنگام رقیقسازی با آب
-
خوردگی فلزات و برخی مواد پلاستیکی
-
نیاز به تجهیزات مقاوم در برابر اسید
-
الزام به رعایت کامل دستورالعملهای ایمنی در حملونقل و انبارداری
نکات ایمنی هنگام کار با اسید سولفوریک
-
از دستکش، عینک ایمنی، لباس محافظ و ماسک مقاوم به اسید استفاده کنید.
-
هرگز آب را روی اسید نریزید؛ همیشه اسید را به آب اضافه کنید تا از پاشش جلوگیری شود.
-
در صورت تماس با پوست یا چشم، فوراً محل تماس را با آب فراوان شستوشو دهید.
-
از تهویه مناسب یا هود شیمیایی هنگام کار با اسید استفاده کنید.
-
اسید را دور از مواد قلیایی، فلزات فعال و ترکیبات آلی نگهداری کنید.
-
در انبار باید تجهیزات اضطراری مانند چشمشور، دوش ایمنی و تهویه مناسب نصب شده باشد.
-
ظروف نگهداری باید بهطور واضح برچسبگذاری شوند تا از اشتباه در مصرف جلوگیری شود.
شرایط نگهداری و بستهبندی
اسید سولفوریک قطران شیمی معمولاً در ظروف پلیاتیلنی مقاوم، بشکههای مخصوص و تانکرهای صنعتی عرضه میشود. برای حفظ کیفیت و ایمنی:
-
در مکان خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود.
-
از تماس با رطوبت، حرارت زیاد و مواد ناسازگار پرهیز شود.
-
درب ظروف پس از هر بار مصرف کاملاً بسته شود تا از جذب رطوبت جلوگیری گردد.
-
از انبار مشترک با مواد قلیایی و قابل اشتعال خودداری شود.
راهنمای خرید اسید سولفوریک قطران شیمی
هنگام خرید این محصول به نکات زیر توجه داشته باشید:
-
غلظت و گرید محصول
برای کاربردهای صنعتی معمولاً از گرید ۹۸٪ استفاده میشود، اما در کاربردهای خاص ممکن است گرید آزمایشگاهی یا رقیقتر لازم باشد. -
تاریخ تولید و شرایط نگهداری
حتماً محصول تازه و نگهداریشده در شرایط استاندارد را انتخاب کنید. -
گزارش آنالیز (COA)
از فروشنده بخواهید تا برگه آنالیز محصول شامل درصد خلوص و ناخالصیها را ارائه دهد. -
نوع بستهبندی و حجم مصرفی
بسته به مصرف، میتوان از بستههای کوچک ۱ لیتری تا بشکههای بزرگ صنعتی استفاده کرد. -
اعتبار تولیدکننده
شرکت قطران شیمی از تولیدکنندگان معتبر داخلی است و محصولاتش از نظر خلوص و ثبات کیفیت مورد تأیید صنایع مختلف قرار دارد. -
ایمنی حمل و نقل
حمل این ماده باید توسط شرکتهای دارای مجوز ویژه حمل مواد شیمیایی خطرناک انجام شود.
آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی علامت گذاری شده اند *