آریاطب
تلگرامکاپ وانتوز Besmed
چکیده
کاپ وانتوز تولید شده توسط شرکت بسمد، ابزاری تخصصی و حیاتی در عرصه مامایی و زنان است که به منظور تسهیل و تسریع زایمان واژینال (زایمان با کمک) در مواقع ضروری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه با اعمال فشار منفی (خلاء) کنترل شده به پوست سر جنین، یک نیروی کششی یکنواخت و جهت‌دار ایجاد می‌کند که به پزشک اجازه می‌دهد تا سر جنین را در راستای کانال زایمان هدایت کرده و فرآیند خروج را تسریع بخشد. استفاده از این ابزار معمولاً در شرایطی که مرحله دوم زایمان طولانی شده باشد، مادر دچار خستگی مفرط شده و توانایی کافی برای فشار آوردن را نداشته باشد، یا نیاز به خروج سریع جنین به دلایل اضطرار جنینی وجود داشته باشد، توجیه می‌گردد. کاپ‌های وانتوز بسمد اغلب از مواد پلیمری با گرید پزشکی، مانند سیلیکون یا پلی‌کربنات نرم و به صورت یکبار مصرف طراحی می‌شوند تا حداکثر بهداشت و ایمنی را تضمین کنند. این روش، در مقایسه با استفاده از فورسپس، معمولاً ریسک کمتری از آسیب‌های جدی به بافت‌های مادر و جنین را به دنبال دارد و به عنوان یک ابزار کمکی در کنار انقباضات طبیعی رحم و تلاش‌های مادر عمل می‌کند و در نهایت، به یک نتیجه زایمانی سریع‌تر و ایمن‌تر در شرایط بحرانی کمک می‌نماید.
یک ابزار تخصصی مامایی برای اعمال فشار منفی (خلاء) به سر جنین و تسهیل زایمان واژینال. مورد استفاده در شرایطی مانند خستگی مفرط مادر، طولانی شدن فاز دوم زایمان یا اضطرار جنینی. ساخته شده از مواد پزشکی نرم و اغلب یکبار مصرف برای تضمین ایمنی و بهداشت فرآیند. روش ترجیحی در مقایسه با فورسپس در بسیاری از موارد، به دلیل کاهش ریسک آسیب به بافت‌های مادر.
ویژگی ظاهری
کاپ وانتوز بسمد دارای یک ساختار نسبتاً ساده اما کاملاً مهندسی شده است که اجزای اصلی آن شامل بدنه فنجانی شکل، لوله اتصال دهنده و دسته کشش می‌باشند. بخش اصلی، همان کاپ یا فنجان است که در تماس مستقیم با پوست سر جنین قرار می‌گیرد؛ این فنجان معمولاً به شکل زنگوله، قارچی یا دیسکی با لبه‌های نرم و گرد طراحی می‌شود تا کمترین تروما را به بافت‌ها وارد کند. جنس کاپ در مدل‌های یکبار مصرف بسمد معمولاً از سیلیکون نرم یا پلاستیک مقاوم ساخته می‌شود تا انعطاف‌پذیری لازم برای قرارگیری در کانال زایمان و در عین حال، استحکام کافی برای تحمل نیروی مکش را داشته باشد. یک لوله اتصال که از مرکز کاپ خارج می‌شود، وظیفه اتصال کاپ به پمپ مکش (پمپ دستی یا الکتریکی) را بر عهده دارد و فشار منفی مورد نیاز را منتقل می‌کند. همچنین، در انتهای این لوله یا در نزدیکی آن، یک دسته یا حلقه کشش مقاوم برای اعمال نیروی کششی هماهنگ با انقباضات مادر تعبیه شده است. شفافیت یا رنگ روشن پلاستیک به پزشک اجازه می‌دهد تا وضعیت مکش و ناحیه اعمال شده روی سر جنین را بهتر مشاهده کند.
ساختار اصلی شامل فنجان نرم (غالباً سیلیکونی یا پلاستیکی)، لوله خلاء و یک دسته محکم برای کشش است. فنجان با لبه‌های گرد و شکل ارگونومیک (زنگوله‌ای یا قارچی) طراحی شده تا آسیب به بافت‌ها به حداقل برسد. دارای یک لوله ضخیم برای تحمل و انتقال فشار منفی قوی از پمپ خلاء به سطح کاپ. شفافیت مواد سازنده کاپ امکان مشاهده و نظارت بر محل قرارگیری آن روی پوست سر جنین را فراهم می‌آورد.
ترکیبات
ترکیبات مورد استفاده در ساخت کاپ وانتوز بسمد به دلیل حساسیت کاربرد آن، از بالاترین استانداردهای پزشکی پیروی می‌کنند. بخش فنجان که در تماس با بدن مادر و جنین است، معمولاً از سیلیکون گرید پزشکی یا پلی‌اتیلن/پلی‌پروپیلن (PE/PP) منعطف و نرم ساخته می‌شود؛ انتخاب این مواد به دلیل خواص ضدحساسیت، عدم واکنش‌پذیری شیمیایی و توانایی آن‌ها در حفظ شکل تحت فشار خلاء است. این کاپ‌ها کاملاً فاقد لاتکس هستند تا خطر واکنش‌های آلرژیک را به صفر برسانند. لوله اتصال دهنده اغلب از PVC با دوام یا همان پلی‌اتیلن سخت‌تر ساخته می‌شود تا انسداد یا گره‌خوردگی در آن رخ ندهد. قطعات داخلی و دریچه‌های اتصال نیز از پلاستیک‌های مهندسی شده با دقت بالا ساخته می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که خلاء ایجاد شده به صورت پایدار حفظ می‌شود و نشت هوا رخ ندهد. مهم‌ترین نکته این است که تمامی این تجهیزات به صورت استریل و یکبار مصرف بسته‌بندی می‌شوند تا از هرگونه خطر عفونت متقاطع جلوگیری شود.
اجزای اصلی کاپ از سیلیکون یا پلاستیک‌های پلیمری نرم (مانند پلی‌اتیلن) با گرید پزشکی ساخته شده‌اند. تمامی اجزای دستگاه کاملاً عاری از لاتکس هستند تا از بروز حساسیت‌های شدید جلوگیری شود. لوله اتصال دهنده از مواد مقاوم ساخته شده تا در برابر پیچ خوردگی و افت خلاء مقاوم باشد. تجهیزات به صورت کاملاً استریل و آماده به مصرف در بسته‌بندی‌های محافظتی عرضه می‌شوند.
روش استفاده
استفاده از کاپ وانتوز بسمد یک فرآیند تخصصی است که باید توسط یک ماما یا متخصص زنان با تجربه انجام شود. روش کار با آماده‌سازی شروع می‌شود؛ دهانه رحم باید به طور کامل باز شده باشد (فول دایلیت)، مثانه مادر تخلیه شده باشد و وضعیت قرارگیری سر جنین (پرزانتاسیون) و ارتفاع آن در لگن به دقت تأیید شده باشد. سپس کاپ با دقت و پس از آغشته شدن به ماده لغزنده، در داخل واژن قرار داده شده و روی نقطه فلکشن (Flexion Point) جمجمه جنین فیکس می‌شود. پس از اطمینان از عدم گیر کردن بافت‌های مادر (مانند دهانه رحم) زیر لبه کاپ، فرآیند اعمال خلاء آغاز می‌شود؛ فشار منفی به صورت تدریجی و طی چند دقیقه به سطح مورد نظر (معمولاً بین −0.6 تا −0.8 بار یا ۴۵۰ تا ۶۰۰ میلی‌متر جیوه) می‌رسد. نیروی کشش تنها زمانی باید اعمال شود که مادر انقباض فعال داشته و در حال زور زدن (Pushing) باشد و نیروی کشش باید ملایم و در راستای منحنی کانال زایمان باشد.
فرآیند با تأیید کامل شدن اتساع دهانه رحم و وضعیت مناسب سر جنین آغاز می‌شود. کاپ باید دقیقاً روی نقطه فلکشن جمجمه جنین قرار گیرد و از به دام افتادن بافت‌های مادر جلوگیری شود. فشار خلاء به صورت تدریجی توسط پمپ دستی یا الکتریکی تا حد مجاز ایجاد و تثبیت می‌گردد. نیروی کشش باید فقط در حین انقباضات رحمی مادر و هماهنگ با زور زدن او اعمال شود.
مراحل
مراحل استفاده از کاپ وانتوز به یک پروتکل درمانی دقیق تقسیم می‌شود که اجرای صحیح آن، موفقیت و ایمنی زایمان را تضمین می‌کند. مرحله ۱: تأیید و آماده‌سازی: متخصص باید مطمئن شود که هیچ منع قطعی برای زایمان با کمک وجود ندارد و تجهیزات خلاء (کاپ، لوله و پمپ) آماده و سالم هستند. مرحله ۲: قرار دادن کاپ: کاپ را با احتیاط از بین انقباضات در واژن وارد کرده و روی جمجمه جنین قرار دهید؛ اطمینان حاصل کنید که فلکشن سر حفظ شده و کاپ در مرکز سر (روی ساژیتال سوتور) قرار گرفته است. مرحله ۳: ایجاد خلاء: فشار منفی را به آرامی (معمولاً طی ۱ تا ۲ دقیقه) به سطح تعیین شده برسانید تا از آسیب ناگهانی به پوست سر جنین جلوگیری شود و مکش به طور کامل اعمال گردد. مرحله ۴: کشش کنترل شده: در طول انقباضات، نیروی کشش را به سمت پایین و سپس رو به بالا، هماهنگ با محور زایمان، اعمال کنید. مرحله ۵: رهاسازی و خاتمه: پس از خروج سر و رسیدن جنین به ناحیه پوبیس، خلاء را به آرامی کاهش داده و کاپ را بردارید؛ اگر پس از ۳ تلاش (یا چرخش) مؤثر، زایمان صورت نگرفت، باید روش دیگری انتخاب شود.
تأیید شرایط بالینی و اطمینان از اتساع کامل دهانه رحم و آمادگی تجهیزات خلاء. جاگذاری دقیق کاپ روی ساژیتال سوتور جمجمه جنین و عدم کشیدگی بافت‌های مادر در زیر لبه آن. اعمال فشار منفی به صورت آهسته و تدریجی تا رسیدن به میزان خلاء مورد نیاز (مثلاً −0.8 بار). اعمال نیروی کششی ملایم و هماهنگ با انقباضات رحمی و توقف کشش بین انقباضات.
کاربردها
کاربردهای کاپ وانتوز بسمد بر تسریع و پایان دادن به فرآیند زایمان در شرایط خاص متمرکز است. کاربرد اصلی آن در مواردی است که فاز دوم زایمان طولانی شده است و تلاش‌های مادر پس از یک مدت زمان مشخص، نتوانسته است به پیشرفت کافی در فرآیند نزول سر جنین منجر شود. همچنین، این ابزار در مواردی که خستگی شدید مادر مانع از زور زدن مؤثر او می‌شود یا در مادرانی که به دلایل پزشکی (مانند بیماری‌های قلبی شدید، فشار خون بالا یا سابقه جراحی‌های خاص) نباید فشار طولانی‌مدت به خود وارد کنند، استفاده می‌شود. کاربرد حیاتی دیگر آن، در شرایطی است که علائم اضطرار جنینی (مانند ضربان قلب غیرطبیعی) مشاهده شده و نیاز به زایمان سریع برای حفظ سلامت جنین وجود دارد و زمان برای سزارین وجود ندارد. این روش به خصوص زمانی ترجیح داده می‌شود که سر جنین در قسمت پایین لگن قرار گرفته و استفاده از فورسپس دشوار باشد.
تسریع زایمان در شرایط طولانی شدن فاز دوم که تلاش‌های مادر کافی نبوده است. حمایت از مادرانی که به دلیل خستگی یا مشکلات پزشکی، محدودیت در اعمال نیروی زور زدن دارند. فراهم کردن یک روش سریع و مؤثر برای خاتمه زایمان در مواجهه با اضطرار حاد جنینی. یک گزینه کارآمد برای زایمان با کمک در زمانی که سر جنین به خوبی در قسمت پایین لگن قرار گرفته است.
مزایا
کاپ وانتوز بسمد مزایای متعددی نسبت به سایر روش‌های کمک به زایمان، به ویژه فورسپس، دارد. یکی از مهم‌ترین مزایا، ریسک کمتر آسیب به بافت‌های نرم مادر است؛ وانتوز نیاز به فضای کمتری نسبت به فورسپس در کانال زایمان دارد و احتمال پارگی‌های عمیق واژن یا آسیب به اسفنکتر مقعد را کاهش می‌دهد. مزیت دیگر، این است که وانتوز به مادر اجازه می‌دهد تا همچنان در طول کشش زور زدن فعال داشته باشد و حس بیشتری از مشارکت در فرآیند زایمان داشته باشد، در حالی که فورسپس بیشتر به نیروی پزشک وابسته است. همچنین، اعمال و قرارگیری کاپ وانتوز در جمجمه جنین معمولاً از نظر فنی آسان‌تر و کمتر به مهارت جراح وابسته است و یادگیری آن برای پرسنل پزشکی راحت‌تر می‌باشد. از نظر جنین نیز، اگرچه احتمال ادم خفیف پوست سر (کلاهک زایمانی یا شینیون) وجود دارد، ریسک آسیب‌های عصبی-عضلانی کمتر است.
کاهش قابل توجه خطر پارگی‌های درجه بالا در واژن و ناحیه پرینه مادر. امکان حفظ مشارکت و توانایی زور زدن فعال مادر در طول فرآیند کشش. قرارگیری و اعمال آن از لحاظ تکنیکی نسبت به فورسپس نسبتاً ساده‌تر است. کاهش ریسک آسیب‌های جدی‌تر به بافت‌های جنینی در مقایسه با ابزارهای مکانیکی سخت.
معایب
با وجود مزایا، کاپ وانتوز بسمد نیز دارای معایب و محدودیت‌های خاص خود است. مهم‌ترین عیب آن، ریسک آسیب به پوست سر جنین است؛ این آسیب‌ها اغلب شامل تورم موضعی پوست سر (Caput Succedaneum) و در موارد نادر، خونریزی زیر پوست سر (Cephalhematoma) یا خونریزی شبکیه چشم هستند که معمولاً موقتی هستند اما نیاز به نظارت دارند. ریسک شکست زایمان با وانتوز نسبت به فورسپس بیشتر است؛ اگر سه بار تلاش (Pull) موفقیت‌آمیز صورت نگیرد یا اگر خلاء برای دو تا سه بار از کاپ خارج شود، باید به سزارین اضطراری روی آورد. همچنین، استفاده از وانتوز فقط در شرایطی که سر جنین در ارتفاع مشخصی از لگن باشد مجاز است و برای استخراج جنین از ارتفاعات بالا یا زمانی که چرخش‌های سر باید انجام گیرد، مناسب نیست. در نهایت، این روش به طور کلی در نوزادان نارس (زیر ۳۶ هفته) به دلیل آسیب‌پذیری بیشتر جمجمه و عروق مغزی، منع مصرف دارد.
ریسک بالاتر آسیب‌های موضعی به پوست سر جنین مانند تورم موضعی یا هماتوم زیر پوست سر. احتمال بالاتر شکست زایمان با کمک وانتوز در مقایسه با فورسپس، که منجر به سزارین می‌شود. محدودیت کاربرد تنها به ارتفاعات پایین لگن و ناتوانی در استفاده برای تصحیح چرخش‌های غیرطبیعی سر جنین. منع مصرف مطلق در زایمان نوزادان نارس به دلیل آسیب‌پذیری ساختار جمجمه آن‌ها.
اثرات
اثرات استفاده از کاپ وانتوز بسمد را می‌توان در کوتاه‌مدت و بلندمدت بر روی مادر و جنین بررسی کرد. اثر کوتاه‌مدت اصلی بر مادر، کاهش مدت زمان مرحله دوم زایمان و در نتیجه، کاهش خستگی و استرس فیزیکی او است که به جلوگیری از نیاز به سزارین پس از یک دوره طولانی فشار آوردن ناموفق کمک می‌کند. اثرات موضعی شامل افزایش احتمال نیاز به برش ناحیه پرینه (اپیزیوتومی) و احتمال پارگی‌های خفیف واژن است. از سوی دیگر، اثر اولیه بر جنین، تسهیل عبور سریع‌تر از کانال زایمان است که در شرایط اضطرار، می‌تواند حیاتی باشد. مهم‌ترین اثر جانبی جنینی، ایجاد شینیون (Chignon) یا ادم موضعی در ناحیه اعمال خلاء است که معمولاً طی چند ساعت تا چند روز به طور کامل برطرف می‌شود و عارضه بالینی مهمی محسوب نمی‌شود. اثرات بلندمدت بر رشد عصبی-رفتاری جنین در صورت استفاده صحیح و بدون عارضه جدی، ناچیز و مشابه با زایمان طبیعی است.
کوتاه شدن چشمگیر فاز دوم زایمان مادر و کاهش خستگی مفرط و استرس فیزیکی او. ایجاد ادم موضعی و گذرا روی پوست سر جنین (شینیون) در ناحیه مکش که بدون عارضه دائم است. کاهش احتمال سزارین اضطراری به دلیل عدم پیشرفت زایمان (Failure to progress). در صورت استفاده صحیح، فاقد اثرات منفی بلندمدت بر رشد عصبی و شناختی نوزاد است.
نتیجه گیری
کاپ وانتوز Besmed به عنوان یک جزء کلیدی در مجموعه ابزارهای کمک به زایمان، یک راهکار ایمن، مؤثر و به لحاظ تکنیکی قابل اجرا برای تسریع زایمان واژینال در شرایط لزوم است. طراحی دقیق و استفاده از مواد گرید پزشکی، ایمنی این محصول را برای هر دو طرف (مادر و جنین) تضمین می‌کند. مزایای اصلی آن، شامل کاهش آسیب‌های مادران نسبت به فورسپس و امکان مشارکت مادر در فرآیند زایمان است، در حالی که آگاهی از محدودیت‌ها و ریسک‌های بالقوه (مانند آسیب‌های گذرا به پوست سر جنین) برای کاربر ضروری است. در نهایت، این ابزار نقش حیاتی خود را به عنوان یک پل بین زایمان طبیعی و سزارین در شرایطی ایفا می‌کند که زمان، فاکتور تعیین‌کننده است و با ارزیابی و اجرای صحیح پروتکل، به طور قابل توجهی به بهبود نتایج زایمانی و حفظ سلامت مادر و نوزاد کمک می‌کند.
آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی علامت گذاری شده اند *
یوتیوب مصرفی