پترولیوم اتر Laboratory دکتر مجللی

پترولیوم اتر آزمایشگاهی دکتر مجللی یکی از حلال‌های بسیار مهم در آزمایشگاه‌ها و صنایع شیمیایی ایران است. وقتی گفته می‌شود «Laboratory Petroleum Ether دکتر مجللی»، منظور حلالی با خلوص بالا و کیفیت آزمایشگاهی است که برای کاربردهای حساس مانند استخراج، کروماتوگرافی و جداسازی ترکیبات غیرقطبی استفاده می‌شود. این ماده به‌دلیل خصوصیات غیرقطبی، سرعت تبخیر بالا و عملکرد قابل پیش‌بینی، در بسیاری از پروتکل‌های شیمیایی جایگاه مخصوصی دارد.

در بازار ایران، محصول دکتر مجللی با دامنه نقطه جوش خاص (مثلاً ۴۰-۶۰ درجه سانتی‌گراد) عرضه می‌شود تا برای کاربردهای دقیق آزمایشگاهی مناسب باشد. این متن به شما کمک می‌کند همه جنبه‌های فنی، کاربردی و ایمنی این محصول را بدانید.

ترکیب و ماهیت شیمیایی

پترولیوم اتر واقعی یک ترکیب خالص نیست بلکه مخلوطی از هیدروکربن‌های سبک است که در بازه معینی تقطیر شده‌اند. این مخلوط معمولاً شامل آلکان‌های ساده با زنجیره کوتاه است. در محصول دکتر مجللی، مثلا در گرید ۴۰-۶۰، بخش اعظم ترکیبات در بازه نقطه جوش ۴۰ تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد قرار دارد.

ماهیت مخلوطی بودن باعث می‌شود که ویژگی‌های دقیق مانند نقطه جوش، فشار بخار، چگالی و نقطه اشتعال تا حدودی وابسته به نسبت ترکیبات در آن باشد. همچنین، کنترل ناخالصی‌هایی مانند ترکیبات آروماتیک، ترکیبات گوگردی یا اجزای غیر اشباع اهمیت ویژه‌ای دارد برای حفظ کیفیت آزمایشگاهی.

خواص فیزیکی و شیمیایی

پترولیوم اتر دکتر مجللی در وضعیت معمول در دمای محیط به صورت مایع بی‌رنگ دیده می‌شود و بویی مشابه هیدروکربن‌های سبک دارد. برخی ویژگی‌های شاخص این ماده به این شرح هستند:

• چگالی نسبی آن نسبت به آب کمتر است، معمولاً حدود ۰٫۶۵ تا ۰٫۷ گرم بر سانتی‌متر مکعب در شرایط عادی

• نقطه جوش آن در گرید آزمایشگاهی دکتر مجللی در حدود ۴۰ تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد است

• نقطه ذوب نیز بسیار پایین است، معمولاً در دماهای زیر صفر قرار دارد

• این ماده تقریباً در آب نامحلول است

• در حلال‌های آلی مانند اتانول، استون، بنزن و دیگر هیدروکربن‌ها به‌خوبی حل می‌شود

• فشار بخار آن در دمای محیط قابل توجه است، چرا که بخارات آن به آسانی تولید می‌شوند

• پترولیوم اتر بسیار قابل اشتعال است؛ نقطه اشتعال پایین و بخارات آن در حضور هوا می‌توانند خطر آتش‌سوزی ایجاد کنند

• دامنه انفجار بخار آن در هوا معمولاً بین ۱٫۴ تا ۵٫۹ درصد حجمی است

به دلیل ماهیت مخلوط بودن، این خواص ممکن است تا حدی با تغییر ترکیب نسبت اجزای مخلوط تغییر کنند.

گرید آزمایشگاهی و کنترل کیفیت

وقتی محصول با عنوان «Laboratory Petroleum Ether دکتر مجللی» عرضه می‌شود، معمولاً دارای خلوص و کنترل کیفیت دقیق است که برای کاربردهای حساس آزمایشگاهی مناسب باشد. برخی نکات مهم در کنترل کیفیت عبارت‌اند از:

• خلوص ماده به شکلی باشد که ناخالصی‌های آروماتیک، گوگردی یا هالوژن‌دار به حداقل برسند

• محتوای آب در حد بسیار پایین (چند ppm) باشد

• وجود ترکیبات غیر فرّار پس از تبخیر تقریباً صفر باشد

• کنترل رنگ یا شفافیت ماده به منظور جلوگیری از آلودگی نوری

• بررسی طیف شناسایی (مثلاً طیف IR) برای اطمینان از عدم وجود ترکیبات غیرمطلوب

• پایداری شیمیایی در شرایط ذخیره‌سازی به منظور جلوگیری از تغییر ترکیب

وجود گواهی تحلیل (COA) و برگه اطلاعات ایمنی (MSDS) برای مصرف‌کننده الزامی است تا بتواند اطمینان حاصل کند محصول مطابق با الزامات آزمایشگاهی تولید شده است.

کاربردهای پترولیوم اتر دکتر مجللی

پترولیوم اتر آزمایشگاهی در طیف وسیعی از کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از مهم‌ترین کاربردها عبارت‌اند از:

استخراج ترکیبات غیرقطبی
یکی از پرکاربردترین استفاده‌ها، استخراج روغن‌ها، چربی‌ها، موم، عطرها و ترکیبات غیرقطبی از نمونه‌های پیچیده است. از آنجا که پترولیوم اتر با آب مخلوط نمی‌شود، به خوبی به‌عنوان فاز آلی در روش‌های استخراج مایع-مایع به کار می‌رود و پس از جداسازی امکان تفکیک فاز آبی و آلی وجود دارد.

شست‌وشو و پاک‌سازی ابزارهای آزمایشگاهی
در آزمایشگاه‌ها برای حذف آلودگی‌های ارگانیک از لوله‌ها، شیشه‌آلات، ابزارهای دقیق و سایر تجهیزات آزمایشگاهی استفاده می‌شود. به دلیل تبخیر سریع، پس از شست‌وشو اثری باقی نمی‌ماند.

کروماتوگرافی
در روش‌هایی مانند کروماتوگرافی لایه نازک یا ستون، پترولیوم اتر می‌تواند به عنوان فاز متحرک یا بخش از مخلوط حلالی استفاده شود که اجزای غیرقطبی را جدا کند.

تعیین محتوای چربی و فیبر در مواد غذایی
در برخی روش‌های آنالیز غذایی، از پترولیوم اتر برای استخراج چربی و حذف موم‌ها استفاده می‌شود تا بخش غیراستخراج‌پذیر قابل اندازه‌گیری شود.

فرمولاسیون رنگ و رزین
در صنعت رنگ و پوشش، پترولیوم اتر به عنوان رقیق‌کننده یا حلال غیرقطبی در ترکیبات استفاده می‌شود، بخصوص در مواردی که نیاز به تبخیر سریع و حذف حلال پس از فرایند وجود دارد.

تحقیقات شیمی آلی و سنتز
در آزمایش‌های شیمی آلی، جداسازی ترکیبات غیرقطبی، تنظیم محیط واکنش غیرقطبی و مواردی که حضور آب مشکل‌آفرین است، پترولیوم اتر آزمایشگاهی نقش مهمی دارد.

مزایا و محدودیت‌ها

هر ماده شیمیایی مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارد؛ پترولیوم اتر دکتر مجللی نیز این‌گونه است:

مزایا

• امکان انتخاب گرید با دامنه نقطه جوش مناسب برای کاربرد خاص

• تبخیر سریع و باقی نماندن اثر

• توان حلالی خوب برای ترکیبات غیرقطبی

• قیمت اقتصادی نسبت به برخی حلال‌های خاص

• عرضه در بازار داخلی با دسترسی مناسب

محدودیت‌ها

• خطر اشتعال بالا در مواجهه با منابع حرارتی یا جرقه

• بخارات آن ممکن است عوارض سلامتی ایجاد کند

• تجمع بخارات در فضاهای پایین

• نوسانات کیفیت در صورت ذخیره‌سازی نامناسب

• محدودیت‌های قانونی در برخی حوزه‌ها

• ناسازگاری احتمالی با برخی پلاستیک‌ها یا مواد حساس

ایمنی، سلامت و مدیریت ریسک

کار کردن با پترولیوم اتر، حتی در گرید آزمایشگاهی، مستلزم رعایت استانداردهای ایمنی بالا است:

اثرات سلامتی
استنشاق بخارات ممکن است منجر به سردرد، سرگیجه، تهوع یا تحریک تنفسی شود. تماس با پوست ممکن است به خشکی، تحریک یا حساسیت پوست بیانجامد. بلع یا ورود مایع به مجاری تنفسی خطر جدی ریه دارد. مواجهه مزمن با هیدروکربن‌های سبک ممکن است اثرات مضر بر کبد، کلیه و سیستم عصبی داشته باشد.

روش‌های محافظت فردی
هنگام کار، باید از هود شیمیایی یا تهویه موضعی استفاده شود. دستکش‌های مقاوم به حلال باید پوشیده شوند. عینک ایمنی یا محافظ صورت باید استفاده شود. در محیط‌هایی با تهویه ناکافی، ماسک تنفسی مناسب ضروری است.

حفاظت انفجاری و نگهداری
پترولیوم اتر باید دور از منبع حرارت، شعله و جرقه نگهداری شود. ظروف نگهداری باید محکم بسته و مقاوم باشند. ذخیره در مکان خنک، تهویه‌دار و دور از نور خورشید ضروری است. در حمل‌ونقل نیز باید از شرایط مناسب برای مایعات قابل اشتعال استفاده شود.

اقدامات اضطراری
اگر فردی بخارات زیادی استنشاق کند، باید فوراً به هوای آزاد منتقل شود. در تماس با پوست، باید ناحیه را با آب و صابون شست. در تماس با چشم، شست‌وشوی مداوم با آب به مدت کافی انجام شود. در صورت نشت، باید منطقه را تهویه کرده و منابع اشتعال را حذف کرد. در صورت آتش‌سوزی، استفاده از فوم، دی‌اکسید کربن یا پودر خشک توصیه می‌شود.

نگهداری، بسته‌بندی و انبارداری

برای حفظ کیفیت و ایمنی پترولیوم اتر دکتر مجللی، باید:

• از ظروف مقاوم به نور مانند شیشه تیره یا مخازن پوشش‌دار استفاده شود

• درب ظروف باید کاملاً بسته باشد تا از تبخیر جلوگیری شود

• ذخیره در مکان خشک، خنک و دارای تهویه کافی

• دور از منابع حرارتی، شعله و نور مستقیم نگهداری شود

• ظروف و مخازن باید برچسب با نام ماده، گرید و تاریخ تولید داشته باشند

• هنگام حمل‌ونقل، باید از بسته‌بندی ایمن و استاندارد برای مایعات قابل اشتعال استفاده شود

انتخاب گرید مناسب و توصیه‌های کاربردی

اگر قصد تهیه پترولیوم اتر آزمایشگاهی دکتر مجللی را داری، به نکات زیر توجه کن:

ابتدا باید بازه نقطه جوش مورد نیاز برای کاربردت را تعیین کنی؛ اگر به تبخیر سریع نیاز داری، گرید ۴۰-۶۰ مناسب‌تر است؛ اگر نیاز به کنترل آرام‌تر تبخیر داری، بازه نقطه جوش بالاتر انتخاب کن.

سپس برگه مشخصات یا گواهی تحلیل (COA) محصول را بررسی کن تا خلوص، ناخالصی‌ها، محتوی آب و بخش غیر فرار را مطمئن شوی.

مطمئن شو بسته‌بندی مناسب – مثلاً بطری‌های شیشه‌ای تیره یا ظروف مقاوم – انتخاب شده باشد تا در اثر نور یا تغییر دما ماده دچار تجزیه یا تغییر نشود.

سازگاری محصول با تجهیزات آزمایشگاهی یا قطعات دستگاه را بررسی کن؛ برخی پلاستیک‌ها یا لاستیک‌ها ممکن است در تماس با هیدروکربن‌های سبک آسیب ببینند.

در نهایت، قیمت، زمان تأمین و خدمات پس از فروش را نیز در تصمیم نهایی لحاظ کن.