پتاسیم کلرات
خرید پتاسیم کلرات
پتاسیم کلرات نمک معدنی با فرمول KClO₃ و ظاهری بهصورت بلور یا پودر سفید است. این ماده بهخاطر اکسیدکنندگی بالا شناخته میشود و در گذشته کاربردهایی مثل تولید اکسیژن یا تولید کبریت داشت. امروزه، بهویژه در کاربردهای پیروتکنیکی، به دلیل خطراتش معمولاً با اکسیدکنندههای ایمنتر جایگزین شده است. از نظر حملونقل، پتاسیم کلرات با شماره UN 1485 و بهعنوان یک اکسیدکننده کلاس 5.1 طبقهبندی میشود.
نکته کلیدی: پتاسیم کلرات قابلاشتعال نیست ولی شدیداً اکسیدکننده است؛ در تماس با مواد آلی یا سوختنی ممکن است باعث آتشگیری یا واکنشهای خطرناک شود.
مشخصات فیزیکی و شیمیایی
-
فرمول: KClO₃؛ جرم مولی ≈ 122.55 g/mol
-
ظاهر: جامد سفید؛ بیبو
-
چگالی: ≈ 2.3 g/cm³
-
حلپذیری در آب: افزایشپذیر با افزایش دما (حدود 8 g/100 mL در 25 °C)
-
نقطه ذوب: حدود 356 °C؛ در دماهای بالاتر گرمازا تجزیه میشود.
-
برچسبگذاری: بهعنوان اکسیدکننده و با هشدارهای محسوبشده در SDSها مشهود است.
کاربردهای قانونی و متداول
-
آزمایشگاهی و آموزشی: در آزمایشها بهعنوان یک اکسیدکننده کمخطر (در مقایسه با برخی ترکیبات پرفشاری)، اما با کنترلهای سختگیرانه
-
تولید اکسیژن: در گذشته در برخی ژنراتورهای شیمیایی اکسیژن کاربرد داشت، اما اکنون جایگزینهای ایمنتر در دسترسند
-
کبریتهای ایمن: استفاده محدود در فرمولاسیونهای قدیمی؛ امروزه ترجیح داده میشود جایگزین شوند
هشدار مهم: استفادههای پیروتکنیکی یا انفجاری خارج از چارچوب این مقاله و طبیعتاً خارج از محدودهی ایمن و قانونی است.
خطرات و ناسازگاریها (ایمنی)
پتاسیم کلرات طبق برچسبهای خطر، یک اکسیدکننده قوی است. هرچند خودِ ماده نمیسوزد، اما:
-
مواد ناسازگار: مواد آلی (مثل چوب، کاغذ، نفت، روغنها)، پودرهای فلزی، اسید سولفوریک شدید، نمکهای آمونیوم، فسفر و گوگرد
-
ریسک آتشسوزی/انفجار: در تماس با این مواد یا در محیطهای گرم و بسته
-
در آتشسوزی: ماده شعلهور نمیشود، اما میتواند آتش را تشدید کند و گاهی گاز HCl آزاد کند
-
برای اطفا: استفاده از آب پرفشار یا اسپری برای خنکسازی و جداسازی مؤثر است؛ استفاده از مواد آلی یا کف در ترکیب با آن ممکن است خطرناک باشد
مواجهه شغلی و اثرات بهداشتی
مسیرهای تماس: استنشاق گرد، تماس پوستی/چشمی، بلع
اثرات شناختهشده: تحریک پوست و چشم؛ ناراحتی تنفسی در صورت استنشاق؛ در بلع ممکن است علائم جدیتری بروز کند
کمکهای اولیه:
-
استنشاق: انتقال به هوای آزاد و در صورت بروز علائم به پزشک مراجعه شود
-
تماس پوستی/چشمی: شستوشوی دقیق با آب و در صورت تداوم سوزش، مراجعه پزشکی
-
بلع: شستوشوی دهان (بدون قورت دادن) و تماس فوری با مرکز درمانی
همواره به SDS محصول رجوع کنید.
انبارش و نگهداری ایمن
-
دور از منابع گرما، شعله و نور مستقیم
-
جدا از مواد ناسازگار
-
نگهداری در ظروف غیرآلی، خشک، تهویهدار و دارای درپوش محکم
-
استفاده از برچسبهای خطر استاندارد و جلوگیری از آلودگی متقاطع
-
تمیزکاری منظم و مدیریت ایمنی محل کار ضروری است
فروش کلرات پتاسیم
حملونقل و انطباق با مقررات
-
UN Number: 1485
-
کلاس خطر: 5.1 (اکسیدکننده)
-
Packing Group: معمولاً II
-
نام رسمی حملونقلی: POTASSIUM CHLORATE
پیشنهاد میشود برای جزئیات دقیقتر با SDS تأمینکننده هماهنگ شوید.
کلرات پتاسیم مرک
پاسخ به ریختوپاش و دفع پسماند
-
محل را خالی کرده و منبع گرما یا شعله را قطع کنید
-
از ابزار خشک و غیرآلی استفاده کنید؛ از خاکاره یا مواد آلی اجتناب کنید
-
جمعآوری در ظروف سازگار و تحویل به مراکز مدیریت پسماند طبق قوانین محلی
-
جلوگیری از ورود به شبکه فاضلاب یا آبهای سطحی الزامی است
اثرات زیستمحیطی و مدیریت چرخه عمر
پتاسیم کلرات بهعنوان یک اکسیدکننده، اگر به محیط زیست ورود کند میتواند برای موجودات آبزی خطرناک باشد.
باید:
-
مقدار مورد نیاز تهیه شود
-
در بستهبندی مناسب نگهداری شود
-
پس از مصرف بهصورت کنترلشده و طبق مقررات دفع گردد
مقایسه با پتاسیم پرکلرات (KClO₄)
-
پتاسیم پرکلرات نیز اکسیدکننده است؛ برخی ویژگیهای ایمنی و پایداری حرارتی متفاوتی دارد
-
هر دو ماده طبق قوانین اکسیدکننده طبقهبندی میشوند؛ در صورت استفاده باید SDS و مقررات را بررسی کنید
نکات کلیدی HSE برای کاربرد ایمن
-
ارزیابی ریسکبهطور دقیق قبل از کار
-
استفاده از PPE مناسب (دستکش، عینک، روپوش، ماسک در صورت نیاز)
-
استفاده از کنترلهای مهندسی مانند تهویه موضعی
-
مدیریت موجودی و انبارش ایمن و ثبت دقیق دادهها
-
آموزش مکرر پرسنل در زمینه استفاده ایمن، پاسخ به حوادث و آتشنشانی اختصاصی برای اکسیدکنندهها
-
بازرسی منظم تجهیزات و محل نگهداری
جمعبندی نهایی
پتاسیم کلرات (KClO₃) مادهای با کاربردهای مشخص، اما با خطرات جدی است. اگر بهدرستی نگهداری، حملونقل و استفاده شود، در کاربردهای محدود علمی یا صنعتی قابلاجراست. در عین حال دقت است که این ماده با خطرات ناشی از واکنش اکسیدکنندگی همراه است و باید جایگزینهای ایمنتر مدنظر قرار گیرند. رعایت SDS اختصاصی، مقررات محلی و استانداردهای ایمنی جزو اصول اساسی استفاده از این ماده است.
آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی علامت گذاری شده اند *