دستکش سربی

دستکش سربی

در دنیای مدرن پزشکی، تصویربرداری تشخیصی و درمان‌های پرتو محور، همواره ایمنی پرسنل و بیماران از اهمیت بالایی برخوردار است. دستکش سربی یکی از ابزارهای محافظتی کلیدی است که برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی ناشی از تابش‌های یونیزان، به‌ویژه پرتوهای ایکس (X-Ray) و پرتوهای گاما طراحی شده است. این دستکش‌ها کاربرد گسترده‌ای در حوزه‌های پزشکی، دندانپزشکی، رادیولوژی، آنژیوگرافی، سونوگرافی، پرتودرمانی، صنایع هسته‌ای و آزمایشگاه‌های تحقیقاتی دارند و به عنوان یک سد محافظتی حیاتی در برابر پرتوهای خطرناک عمل می‌کنند.

دستکش چرمی سربی

دستکش چرمی سربی دارای انعطاف پذیری بالایی هستند و در هنگام استفاده کاربر به راحتی می تواند از آن استفاده کند و در ضمن دارای خاصیت عدم شنندگی است که باعث بالارفتن عمر استفاده از این دستکش ها می گردد.در ضمن دستکش سربی قابلیت ضدآب هم دارد که موجب استفاده راحت فرد در هنگام کار می گردد و قابلیت تنظیف را به فرد می دهد و برای تمامی افراد مناسب می باشد و از هر گونه آسیب به بافت دستان فرد جلوگیری به عمل می آورد.

کاربردهای دستکش سربی

استفاده در حوزه پزشکی

در پزشکی، دستکش‌های سربی به ویژه در بخش‌های رادیولوژی، آنژیوگرافی، سونوگرافی و پرتودرمانی کاربرد دارند. این دستکش‌ها از دستان کارکنانی که به‌طور مستقیم با دستگاه‌های تولید کننده پرتو ایکس و گاما در ارتباط هستند محافظت می‌کنند و از ایجاد آسیب‌های پوستی و عوارض ناشی از تابش جلوگیری می‌کنند.

کاربرد صنعتی و آزمایشگاهی

صنایع هسته‌ای، آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و مراکز تولید انرژی نیز از دستکش‌های سربی برای محافظت پرسنل در برابر تابش‌های یونیزان استفاده می‌کنند. بسته به شدت تابش محیط و نوع فعالیت، دستکش‌ها در ضخامت و میزان سرب متفاوت طراحی می‌شوند تا حفاظت کافی را فراهم کنند.

ساختار و فناوری دستکش سربی

ترکیب مواد و لایه‌ها

دستکش سربی از ترکیب سرب یا مواد معادل سرب و لایه‌های پلیمری ساخته می‌شود. ماده اصلی، سرب (Pb) با چگالی بالا و عدد اتمی ۸۲ است که به عنوان مانع طبیعی در برابر پرتوهای ایکس و گاما عمل می‌کند. با این حال، سرب خالص به دلیل سمی بودن و کمبود انعطاف‌پذیری، به‌صورت لایه‌های نازک یا ترکیب با مواد انعطاف‌پذیر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

لایه‌های محافظ معمولاً از موادی مانند نئوپرن (Neoprene)، وینیل (Vinyl) یا پلی‌اتیلن تقویت‌شده ساخته می‌شوند تا:

• از نشت سرب جلوگیری کنند

• انعطاف‌پذیری و حرکات طبیعی دست را حفظ کنند

• دوام و طول عمر دستکش را افزایش دهند

جایگزین‌های معادل سرب

در مدل‌های پیشرفته‌تر، به جای استفاده از سرب خالص، از ترکیبات معادل سرب (Lead Equivalents) مانند تنگستن، بیسموت یا آنتیموان استفاده می‌شود. این مواد با جذب پرتو مشابه سرب، خطر سمی بودن را کاهش می‌دهند و وزن دستکش را کمتر می‌کنند، که برای محیط‌هایی با تابش بالا و استانداردهای زیست‌محیطی اهمیت دارد.

طراحی ارگونومیک و راحتی کاربر

در دستکش‌های سربی مدرن، طراحی ارگونومیک و افزودن مواد کشسان و نرم‌کننده به لایه‌های خارجی باعث می‌شود که دستکش به خوبی روی دست بنشیند، حرکات انگشتان مختل نشود و امکان استفاده طولانی‌مدت بدون خستگی فراهم شود. برخی مدل‌ها حتی لایه داخلی با الیاف ضدتعریق و ضدحساسیت دارند تا راحتی و بهداشت کاربران افزایش یابد.

ویژگی‌ها و مشخصات دستکش سربی

• میزان محافظت

دستکش‌ها بر اساس میزان سرب موجود یا معادل آن (Lead Equivalency) استاندارد می‌شوند. به طور معمول، میزان سرب در دستکش‌ها بین ۰.۵ میلی‌متر تا ۰.۷۵ میلی‌متر است. این مقدار، قدرت جذب پرتوهای ایکس و گاما را تعیین می‌کند و بسته به محیط کاری انتخاب می‌شود.

• ضدآب و مقاوم

دستکش‌های سربی دارای خاصیت ضدآب هستند که استفاده در محیط‌های مرطوب و تماس با مایعات را ممکن می‌کند. همچنین، مواد محافظ باعث دوام و طول عمر بالای دستکش می‌شوند و از ساییدگی یا آسیب مکانیکی جلوگیری می‌کنند.

• انعطاف‌پذیری و راحتی

دستکش‌های چرمی یا ترکیبی، علاوه بر محافظت، انعطاف بالایی دارند. حرکت دست و انگشتان محدود نمی‌شود و کاربر می‌تواند ابزار پزشکی یا تجهیزات صنعتی را به راحتی در دست گیرد.

• مقاومت در برابر تابش‌های یونیزان

ساختار چندلایه و استفاده از مواد با معادل سرب بالا، دستکش را در برابر پرتوهای گاما، ایکس و سایر پرتوهای یونیزان مقاوم می‌سازد و از آسیب‌های سلولی و بافتی جلوگیری می‌کند.

معایب و محدودیت‌ها

• وزن دستکش ممکن است در استفاده طولانی‌مدت کمی خستگی ایجاد کند.

• عدم محافظت در برابر تابش‌های غیر یونی یا بیماری‌های عفونی.

• نیاز به نگهداری دقیق برای جلوگیری از آسیب لایه‌ها و کاهش حفاظت.

• قیمت نسبتاً بالاتر در مدل‌های پیشرفته با ترکیبات غیر سمی و سبک.

خرید دستکش سربی

دستکش سربی به عنوان تجهیز محافظتی حرفه‌ای، برای افرادی که در معرض مستقیم پرتوهای یونیزان هستند ضروری است. هنگام خرید، باید به موارد زیر توجه شود:

• ضخامت و میزان معادل سرب دستکش.

• انعطاف و راحتی دستکش.

• کیفیت مواد و تأییدیه‌های سازمانی.

• کاربرد محیطی (پزشکی، صنعتی، پژوهشی).

دستکش‌های سربی استاندارد، با ضخامت حدود ۰.۵ میلی‌متر، ضدآب و دارای لایه چرمی یا پلیمری مقاوم، گزینه‌ای مطمئن و مقرون‌به‌صرفه برای محافظت دست‌ها در برابر پرتوهای خطرناک هستند.

جمع‌بندی

دستکش سربی ترکیبی از علم مواد، مهندسی پزشکی و استانداردهای ایمنی پرتوی است که محافظتی حداکثری در برابر پرتوهای یونیزان فراهم می‌کند و در عین حال، انعطاف و راحتی کاربر را حفظ می‌کند. این دستکش‌ها برای پرسنل پزشکی، پژوهشگران و کارکنان صنعتی ضروری هستند و با طراحی ارگونومیک، ضدآب بودن و استفاده از ترکیبات استاندارد، تجربه‌ای ایمن و کارآمد از کار با محیط‌های تابش‌دار ارائه می‌دهند. انتخاب دستکش مناسب، رعایت نکات ایمنی و استفاده همراه با سایر تجهیزات محافظتی، تضمین‌کننده سلامت دست‌ها و جلوگیری از عوارض ناشی از پرتوهای خطرناک است.