آب مقطر

خرید آب مقطر

آب مقطر، که در انگلیسی به آن Distilled Water گفته می‌شود، نوعی آب خالص است که تقریباً تمام ناخالصی‌ها، املاح معدنی، یون‌ها و آلاینده‌های محلول در آب‌های معمولی را ندارد. این نوع آب به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود در صنایع مختلفی مانند آزمایشگاه‌ها، داروسازی، پزشکی، صنایع خودرو و حتی در مصارف خانگی کاربرد دارد. آب مقطر به دلیل خلوص بالا، هدایت الکتریکی پایین و شفافیت کامل، یکی از پرکاربردترین انواع آب خالص است.

فرآیند تولید آب مقطر بر اساس تقطیر آب است، که در آن آب به بخار تبدیل شده و سپس دوباره به مایع برگردانده می‌شود. این فرآیند باعث می‌شود که ناخالصی‌ها، نمک‌ها، یون‌ها و بسیاری از مواد شیمیایی از آب جدا شوند.

آب مقطر پزشکی

فرآیند تولید آب مقطر

تولید آب مقطر در آزمایشگاه‌ها یا کارخانه‌های صنعتی معمولاً با استفاده از تقطیر انجام می‌شود. تقطیر به معنای جوشاندن آب و جمع‌آوری بخار حاصل و سپس سرد کردن آن برای تبدیل مجدد به آب مایع است.

مراحل تولید آب مقطر:

1. تبخیر آب: آب در دمای حدود 100 درجه سانتی‌گراد گرم می‌شود و بخار تولید می‌شود.

2. انتقال بخار: بخار آب به سمت یک لوله یا محفظه خنک‌کننده هدایت می‌شود.

3. تراکم بخار: بخار آب در محفظه خنک‌کننده سرد شده و به مایع تبدیل می‌شود.

4. جمع‌آوری آب مقطر: آب حاصل که تقریباً تمام ناخالصی‌هایش حذف شده، در ظرفی تمیز و مناسب جمع‌آوری می‌شود.

تولید آب مقطر ممکن است یک بار یا چند بار تقطیر انجام شود. در روش چندباره، آب برای افزایش خلوص چندین بار تبخیر و جمع‌آوری می‌شود تا مطمئن شویم که حتی ریزترین ناخالصی‌ها حذف شده‌اند.

قیمت آب مقطر

انواع آب مقطر

آب مقطر به صورت کلی انواع مختلفی دارد که هر کدام برای کاربرد خاصی تولید و استفاده می‌شوند. شناخت انواع آب مقطر برای انتخاب مناسب‌ترین نوع در آزمایشگاه یا صنایع ضروری است.

1. آب مقطر صنعتی

این نوع آب مقطر بیشتر در صنایع مختلف استفاده می‌شود، مانند صنایع غذایی، داروسازی، و تولید لوازم شیمیایی. آب مقطر صنعتی معمولاً برای مصارف عمومی مناسب است و ممکن است خلوص آن کمتر از نوع آزمایشگاهی باشد.

2. آب مقطر آزمایشگاهی

این نوع آب خالص‌ترین نوع آب مقطر است و برای کارهای دقیق آزمایشگاهی، مانند تهیه محلول‌های شیمیایی، کالیبراسیون دستگاه‌ها، و شستشوی ظروف حساس استفاده می‌شود. آب مقطر آزمایشگاهی باید فاقد یون‌ها، مواد معدنی و هرگونه ذرات معلق باشد تا آزمایش‌ها دچار خطا نشوند.

3. آب مقطر پزشکی

آب مقطر پزشکی برای مصارف پزشکی و داروسازی استفاده می‌شود، مانند تهیه محلول‌های تزریقی، شستشوی زخم‌ها و تجهیزات پزشکی. این نوع آب باید از نظر میکروبیولوژیکی کاملاً خالص باشد و فاقد هرگونه آلودگی باشد.

4. آب مقطر صنعتی خودرو

این نوع آب مقطر برای کاربردهای صنعتی خودرو مانند پر کردن باتری و سیستم‌های خنک‌کننده استفاده می‌شود. وجود املاح در آب معمولی می‌تواند باعث رسوب و کاهش عمر مفید باتری یا سیستم خنک‌کننده شود، بنابراین استفاده از آب مقطر برای جلوگیری از این مشکلات ضروری است.

5. آب مقطر خانگی

این نوع آب مقطر برای استفاده‌های خانگی مناسب است، مانند اتوهای بخار، دستگاه‌های بخور و آکواریوم‌ها. آب معمولی حاوی املاح است و می‌تواند باعث ایجاد رسوب در این دستگاه‌ها شود، بنابراین استفاده از آب مقطر باعث افزایش عمر دستگاه و کیفیت عملکرد آن می‌شود.

عوارض نوشیدن آب مقطر

ویژگی‌های آب مقطر

آب مقطر به دلیل فرآیند تولید خاص خود ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که آن را از آب معمولی و حتی آب دیونیزه متمایز می‌کند:

• خلوص بسیار بالا: آب مقطر فاقد املاح معدنی، یون‌ها و آلاینده‌ها است.

• هدایت الکتریکی پایین: به دلیل نبود یون‌ها، هدایت الکتریکی آب بسیار کم است.

• pH خنثی: آب مقطر در حالت تازه pH نزدیک به 7 دارد، اما تماس با هوا ممکن است کمی اسیدی شود.

• شفافیت کامل: هیچگونه ذرات معلق در آب وجود ندارد و کاملاً شفاف است.

• مقاومت شیمیایی بالا: آب مقطر با اکثر مواد شیمیایی معمولی واکنش نمی‌دهد و پایدار است.

کاربردهای آب مقطر

آب مقطر به دلیل ویژگی‌های خاص خود در زمینه‌های بسیار متنوعی کاربرد دارد. در ادامه به مهم‌ترین کاربردهای آن اشاره می‌کنیم:

1. کاربردهای آزمایشگاهی

• تهیه محلول‌ها و استانداردها: آب مقطر برای حل کردن مواد شیمیایی و تهیه محلول‌های دقیق استفاده می‌شود.

• شستشوی ظروف آزمایشگاهی: جلوگیری از رسوب املاح و مواد آلوده‌کننده در ظروف.

• کالیبراسیون دستگاه‌ها: مانند pH متر، هدایت‌سنج و اسپکتروسکوپ.

2. کاربردهای پزشکی و داروسازی

• تزریقات و محلول‌های تزریقی: استفاده در تولید داروهای مایع.

• شستشوی تجهیزات و زخم‌ها: برای جلوگیری از عفونت و آلوده شدن تجهیزات.

• محلول‌های دارویی: برای رقیق کردن داروها و تهیه ترکیبات دارویی.

3. کاربردهای صنعتی خودرو

• باتری‌ها: آب مقطر از رسوب و کاهش عمر باتری جلوگیری می‌کند.

• سیستم‌های خنک‌کننده: جلوگیری از خوردگی و رسوب در موتور خودرو.

4. کاربردهای خانگی

• اتوهای بخار و دستگاه‌های بخور: جلوگیری از ایجاد رسوب و افزایش عمر دستگاه.

• آکواریوم‌ها: کنترل pH آب و کاهش املاح معدنی.

• مصارف عمومی خانگی: پر کردن بخور، شستشو و دیگر مصارف خانگی.

تهیه آب مقطر

تفاوت آب مقطر با آب دیونیزه

آب دیونیزه یا Deionized Water نیز آب خالص است، اما تفاوت‌هایی با آب مقطر دارد:

• روش تولید: آب مقطر با تقطیر تولید می‌شود، در حالی که آب دیونیزه از عبور آب از رزین‌های تبادل یونی به دست می‌آید.

• خلوص: آب مقطر معمولاً خلوص بالاتری دارد و بیشتر ناخالصی‌ها را حذف می‌کند.

• کاربرد: آب دیونیزه بیشتر در صنایع الکترونیک و شستشوی تجهیزات استفاده می‌شود، در حالی که آب مقطر کاربردهای گسترده‌تری دارد.

نحوه نگهداری آب مقطر

نگهداری صحیح آب مقطر برای حفظ خلوص و کیفیت آن بسیار مهم است:

• ظروف مناسب: آب مقطر را در ظروف شیشه‌ای یا پلاستیکی با کیفیت بالا نگهداری کنید.

• محیط خشک و خنک: از نگهداری آب مقطر در محیط‌های مرطوب یا گرم خودداری کنید.

• دور از نور مستقیم خورشید: تابش مستقیم نور می‌تواند باعث رشد میکروارگانیسم‌ها و تغییر pH شود.

• دور از مواد شیمیایی: آب مقطر نباید در تماس با مواد آلوده یا شیمیایی قرار گیرد.

• عدم استفاده خوراکی: آب مقطر برای نوشیدن مناسب نیست و نباید مصرف شود.

• تمیزکاری ظروف نگهداری: ظروف باید کاملاً تمیز باشند تا هیچ ذره یا آلودگی وارد آب مقطر نشود.

​​​​​​​​​

ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آب مقطر

نکات ایمنی در استفاده از آب مقطر

• دور از دسترس کودکان: برای جلوگیری از مصرف تصادفی، آب مقطر را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.

• عدم مصرف برای سیستم‌های حیاتی بدن: آب مقطر برای نوشیدن یا تزریق مستقیم به بدن انسان مناسب نیست، زیرا فاقد املاح مورد نیاز بدن است.

• کنترل میکروبی: به ویژه در مصارف پزشکی، آب مقطر باید از نظر میکروبیولوژیکی بررسی شده و عاری از آلودگی باشد.

• استفاده در تجهیزات مناسب: فقط در تجهیزاتی که نیاز به آب خالص دارند استفاده شود تا عملکرد آن‌ها دچار اختلال نشود.

جمع‌بندی

آب مقطر به عنوان یکی از خالص‌ترین انواع آب، کاربردهای وسیعی در آزمایشگاه‌ها، پزشکی، صنایع خودرو و مصارف خانگی دارد. با رعایت نکات تولید، نگهداری و ایمنی، می‌توان از خواص منحصر به فرد آن بهره‌مند شد و نتایج دقیق و قابل اعتماد در آزمایش‌ها و کاربردهای صنعتی و خانگی به دست آورد.

آشنایی با انواع آب مقطر و کاربردهای هر نوع، به شما کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را برای نیاز خود داشته باشید و از مزایای استفاده از آب خالص بهره‌مند شوید.